Phạm Thị Vách sinh năm 1940, tại xã Hùng Cường, huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên (nay sống tại thị trấn Lương Bằng, huyện Kim Động).
Từ năm 1957, mới tròn 17 tuổi, Phạm Thị Vách đã nổi tiếng trong các phong trào thủy lợi “vắt đất ra nước, thay trời làm mưa”, “nghiêng đồng đổ nước ra sông” ở một vùng quê.
Năm 1958, 18 tuổi, cô là kiện tướng thủy lợi khi tham gia xây dựng công trình thủy nông Bắc Hưng Hải. Cuối năm 1958, khi về thăm đại công trường Bắc Hưng Hải, Bác Hồ nghe chuyện cô kiện tướng thủy lợi, đã gửi huy hiệu cho Vách… Vách được bầu là Chiến sĩ Thi đua hai năm liền 1958, 1959.
Chỉ hơn một năm sau, năm 1960, Hồ chủ tịch về Hưng Yên dự Hội nghị tổng kết công tác thủy lợi toàn miền Bắc. Sau khi nghe báo cáo thành tích làm thủy lợi của Vách, Người đã tặng chị huy hiệu lần thứ 2 và trực tiếp gắn lên áo chị.
Sau khi công trình Đại thủy nông Bắc – Hưng – Hải hoàn thành, “đội thủy lợi tên lửa” của người thôn nữ trẻ tuổi Phạm Thị Vách lại được cấp trên giao nhiệm vụ tiếp tục đắp con đê bối Hùng Cường dài 7,5 km bao quanh hai xã nằm ở bãi giữa sông Hồng. Nhiệm vụ hoàn thành xuất sắc và Đội phó Vách tiếp tục được bầu là Chiến sĩ Thi đua trong hai năm 1960, 1961
Năm 1962, khi mới tròn 22 tuổi, chị vinh dự được đi dự Đại hội Anh hùng chiến sỹ thi đua toàn quốc lần thứ 3 tại Hà Nội. Tại đại hội này chị được tuyên dương là “Kiện tướng trên công trường Bắc – Hưng – Hải”, phong tặng danh hiệu “Anh hùng Lao động nông nghiệp” và Huân chương Lao động hạng Nhất. Chị là người duy nhất (lại là nữ) trong số hàng vạn người tham gia “đại công trường” thủy nông Bắc Hưng Hải được đón nhận vinh dự ấy. Chị là một trong 9 nữ thanh niên của đại hội, được đến gặp Bác tại Phủ Chủ tịch.
Hai năm sau, năm 1964, Phạm Thị Vách 24 tuổi trở thành đại biểu Quốc hội liên tiếp ba khóa III, IV, V. “Nữ Sơn Tinh” Phạm Thị Vách được nhiều người dân Hưng Yên gọi là “bà nghị đắp đê”.
Kể từ năm 1960 khi Bác trao Huy hiệu lần thứ hai cho chị, cho đến trước khi Bác mất (1969), chị đã được gặp Bác 22 lần (lần cuối là khi chị lên thăm Bác ốm).
Bây giờ AHLĐ Phạm Thị Vách đã 78 tuổi, vẫn khỏe mạnh và khắc cốt ghi tâm lời Bác dặn: “Cháu đã làm tốt rồi, phải học tập để làm tốt hơn nữa, phải gần gũi, học nhân dân để làm”. AHLĐ Phạm Thị Vách đã quyết tâm phấn đấu học hết văn hóa rồi tốt nghiệp Trường Cán bộ quản lý kỹ thuật của tỉnh, Trường Đảng Nguyễn Ái Quốc để phát triển từ vị trí Chủ nhiệm HTX đến Phó Bí thư Thường trực huyện Kim Động, Đại biểu Quốc hội khóa 3, 4, 5, ở vị trí nào cũng làm tròn nhiệm vụ được giao…
Trích lược từ bài viết của PHẠM THÚY LAN
